Strategia to podstawa
Kluczem do stworzenia i rozwoju strategii, która zapewni sukces, jest świadomość własnych silnych i słabych stron. Dzięki niej możemy unaocznić sobie, co robimy dobrze. Na ogół nie ma jednej recepty na zwycięską strategię. Szachy to pojedynek idei: poświęcania pionków dla inicjatywy; wyższości dwóch aktywnych gońców nad jakością pozycji; unikania komplikacji i jak najszybszego przechodzenia do fazy końcowej. Rywalizują ze sobą koncepty kryjące się za pojedynkiem dwóch szachistów, liczących warianty i opracowujących swoje strategie. Do sukcesu może prowadzić wiele dróg. Drogi te różnią się stylem (np. odważny, podatny na ryzyko, ale zwiększający szanse na szybszy efekt styl Garriego Kasparowa vs. zachowawczy, wymagający więcej pracy i czasu, ale minimalizujący zagrożenie upadku styl Anatolija Karpowa) oraz środkami (taktyką), które pomagają w osiągnięciu celu.
Osiągniesz sukces – niezależnie od drogi, którą wybierzesz – o ile stworzysz odpowiednią strategię. Kluczowym czynnikiem wpływającym na końcowy efekt strategii jest koncentracja na wykorzystaniu swoich mocnych stron.
Wniosek 1: Celem strategii jest wejście na szczyt własnych możliwości, dlatego dostosuj styl działania do Twojej osobowości.
Brak decyzji jest decyzją
Podczas moich szkoleń słyszę niekiedy od uczestników pytanie: „Czy można nie podejmować decyzji w tym posunięciu?”. Staram się wówczas dojść do sedna sprawy pytaniem: „Dlaczego nie chcesz podejmować decyzji?”. „Ponieważ wtedy na pewno nie popełnię błędu” – tłumaczy pytający.
Gra w szachy uczy nas, że brak decyzji też jest decyzją. Świat nie stoi w miejscu, nie poczeka na Twój wybór. Albo inaczej: dokona wyboru za Ciebie. Jeśli nie podejmujesz działania, aby zmienić swoje życie na lepsze, to jest to Twoja decyzja i Ty poniesiesz jej konsekwencje. Warto zatem wziąć sprawy w swoje ręce i nie bać się odpowiedzialności za własne wybory. Nie zawsze będą one właściwe, ale z czasem ich efektywność będzie wzrastać.
Wniosek 2: Podejmowanie decyzji umożliwia świadome sterowanie własnym życiem. Nie bój się być aktywnym decydentem.
Każda decyzja ma konsekwencje
W życiu liczba możliwych wyborów jest nieograniczona w porównaniu z trzydziestoma dwoma bierkami i sześćdziesięcioma czterema polami szachownicy. Jednocześnie szachy stanowią uniwersalny model podejmowania decyzji, ponieważ w królewskiej grze kryteria sukcesu i klęski są ściśle określone. Każdy ruch odzwierciedla decyzję. Każdy wybór rodzi konsekwencje. Nigdy nie wiemy, jakie one będą, ale mamy świadomość, że coś się zmieni. Wiemy również, że decyzje może i nie są zero-jedynkowe, ale za to często niosą za sobą zero-jedynkowe następstwa. Można powiedzieć, że zarówno w szachach, jak i w życiu właściwe posunięcie oznacza krok w kierunku zwycięstwa, zaś błędne – w stronę porażki.
Wniosek 3: Bądź świadomy konsekwencji własnych decyzji.
Masz ograniczony czas na decyzję
Wytrawny szachista wie, że od początku partii musi odpowiednio zarządzać dostępnym czasem. W przeciwnym wypadku przegra z przeciwnikiem, który wykaże wyższość w tym aspekcie gry. Zauważ, że podobnie jest w życiu. Każdy z nas ma do swojej dyspozycji 86 400 sekund w ciągu doby i to od nas zależy, jak je wykorzystamy. Kluczowy przy podejmowaniu decyzji w oparciu o presję czasu jest fakt, że wiele szans przychodzi i przemija bezpowrotnie. Dlatego warto działać szybko i skutecznie.
Jedna z moich koleżanek z lat szkolnych zwykła mówić: „Czas i tak minie, więc nie ma sensu stać w miejscu”. Zgadzam się z tym stwierdzeniem i dodam, że umiejętność skutecznego zarządzania sobą w czasie jest niesamowicie ważnym i przydatnym atutem.
Wniosek 4: W twoim życiu jest wiele szans, ale często z ograniczonym czasem na decyzję.
Wszystko ma znaczenie
W szachach wszystko ma znaczenie – każda bierka, a więc nie tylko figury szachowe, ale i zwykłe pionki. Bierki tworzą razem większą, harmonijną całość. Są duzi i mali, mocniejsi i słabsi – każdy ma szansę odegrać kluczową rolę w partii. Tak samo jest w życiu. Może Twoje poczucie własnej wartości nie przekłada się na wyniki w pracy? Twoje nastawienie do życia, stan emocjonalny oraz pewność siebie są szalenie istotne. Świat rozwija się dzięki współpracy i zauważ, że coraz częściej na znaczeniu zyskują detale. Dbamy o nie, ponieważ wiemy, że mikroelementy wpływają na makroobraz. Dlatego holistyczne podejście – zarówno do szachów, jak i życia – jest niezwykle trafnym wyborem.
Wniosek 5: Dbaj o detale.
Zaczynaj od „Dlaczego?”
Powiesz, że to banał, a ja Ci odpowiem, że to wciąż pomijany aspekt. Przyznasz, że zadajesz sobie to pytanie, prowadząc własny biznes, a ja powiem, że możesz częściej. Stwierdzisz, że to zbyt płytkie, a ja dodam, że głębia jest ukryta. Pytanie „Dlaczego?” nie tylko odwołuje się do słynnej książki Zaczynaj od dlaczego Simona Sineka, ale jest też punktem wyjścia wielu decyzji szachistów. Gracz rozpoczyna partię i zadaje sobie to pytanie wielokrotnie, ponieważ im częściej pyta siebie o sedno swoich posunięć, tym lepiej jest w stanie przygotować się na trudności, które napotka po drodze. W życiu nie będziemy ciągle wygrywać, trzeba być wewnętrznie zdeterminowanym i przygotowanym do sytuacji, gdy motywacja, która pozwala wystartować, się skończy. Pytanie „Dlaczego?” jest wielowymiarowe i pomaga wytrwać.
Wniosek 6: Pytanie „Dlaczego?” jest naszym kompasem, który nie pozwala nam zboczyć z wcześniej wytyczonej trasy.
Każda partia jest inna
„Nic dwa razy się nie zdarza” – pisała w swoim wierszu Wisława Szymborska. Trudno się z tym nie zgodzić. W szachach próżno szukać dwóch takich samych partii (wyjątkiem są pułapki i tzw. szybkie remisy w debiucie). Każda z nich rządzi się swoimi prawami. Warto więc skorzystać z lekcji, które przyniosła nam poprzednia rozgrywka i możliwie najlepiej przygotować się do następnej potyczki. Czy tego chcesz, czy nie, grasz w grę. Pytanie – na czyich warunkach?
Wniosek 7: Sumiennie pracuj nad lekcjami i wytrwale przygotowuj się do następnych partii.
Skuteczność jest dla mnie symbolem XXI wieku. Każdy z nas chce być skuteczny w osiąganiu własnych celów. Aby móc przypisać sobie tę cechę, należy spojrzeć na cel z szerszej perspektywy. Strateg zawsze zaczyna od celu znajdującego się w odległej przyszłości i wypracowuje poszczególne posunięcia, cofając się ku teraźniejszości. Niezależnie od tego, jaką dziedziną się zajmujemy, sukces wymaga posługiwania się mądrą strategią.
Mam nadzieję, że nie tylko wyciągniesz dla siebie z tych 7 lekcji płynących z królewskiej gry wartościowe wnioski, ale również – wdrożysz je do swojego życia.