Warunki UE
Według informatorów brytyjskiego dziennika Wielka Brytania poprosiła o kontynuowanie współpracy w ramach projektu fuzji jądrowej Iter (znajdującego się we Francji) jako partner zewnętrzny. Właśnie taki status otrzymała Australia.
Unia Europejska stwierdziła jednak, że Londyn musi dołączyć również do programu badawczego Euratomu, jeśli nadal chce uczestniczyć w projekcie. Warto zaznaczyć, że również Australia podpisała współpracę z Euratomem.
Wielka Brytania wycofała się z uczestnictwa w europejskim cywilnym programie atomowym po Brexicie, uznając go za nieopłacalny.
Informatorzy Financial Times (w tym urzędnicy unijni) zaznaczyli, że kontrakty Iter z brytyjskimi naukowcami dobiegną końca w sierpniu i po tym czasie nie będą mogły zostać przedłużone, jeśli Londyn nie będzie częścią Euratomu.
Państwa członkowskie UE mają obowiązek uczestniczenia w programach badawczych i szkoleniowych Euratomu, jeżeli chcą być częścią Fusion for Energy, zarządzającym udziałem UE w ramach Iter.
Jednostka dysponuje budżetem w wysokości 1,4 mld euro (w okresie styczeń 2021 – grudzień 2025). Gdyby Wielka Brytania dołączyła do programu szkoleniowego Euratomu, jej wkład wyniósłby 150 mln euro.
Iter to międzynarodowy projekt, którego celem jest budowa największego na świecie tokamaka (zbiornika reakcyjnego do fuzji jądrowej). Członkami projektu są UE, Chiny, Indie, Japonia, Korea Południowa, Rosja i USA.
Zdaniem naukowców fuzja jądrowa jest jednym z najbardziej obiecujących sposobów generowania dużych ilości bezemisyjnej energii i może stanowić odpowiedź na kryzys klimatyczny i energetyczny. Proces fuzji jądrowej jest źródłem energii gwiazd – dwa atomy wodoru łączą się, tworząc atom helu.
Źródło: ft.com