Partnerstwo strategiczne
Przewodniczący bułgarskiego parlamentu Rosen Żeljazkow przebywa z wizytą u prezydenta Ilhama Alijewa w Azerbejdżanie, gdzie rozmawia na temat zabezpieczenia dostaw azerbejdżańskiego gazu dla Rumunii, Węgier, Słowacji, Mołdawii i Ukrainy.
Jak zaznaczył Żeljazkow: “Doskonałe relacje i strategiczny dialog między naszymi krajami stają się jeszcze ważniejsze dla dywersyfikacji dostaw energii dla bułgarskiej gospodarki, zwłaszcza po agresji wojskowej Rosji na Ukrainę”.
Przewodniczący podkreślił możliwość zwiększenia przez Sofię tranzytowych dostaw gazu zarówno do krajów Bałkanów Zachodnich, jak i do Europy na osi południe-północ. W 2023 roku podpisano memorandum o współpracy pomiędzy pięcioma operatorami systemów przesyłowych gazu z Bułgarii, Rumunii, Węgier, Słowacji i Azerbejdżanu w celu podwojenia eksportu gazu z Baku do Unii Europejskiej.
Jak zaznacza Euractiv, Bułgaria otrzymuje do 1,5 mld metrów sześciennych gazu z Azerbejdżanu, co pokrywa ok. 40 procent zapotrzebowania kraju. Dostawy odbywają się za pośrednictwem nowego interkonektora gazowego między Bułgarią a Grecją, który został zbudowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Zwiększenie przepustowości interkonektora do 5 mld metrów sześciennych ma kluczowe znaczenie dla Ukrainy, której kontrakty na transport rosyjskiego gazu wygasają pod koniec 2024 roku.
Dodatkowo, azerbejdżański gaz pozostaje ważnym surowcem dla UE. W lipcu 2023 roku przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen złożyła wizytę Alijewowi, przeznaczając 60 mln euro z funduszy UE na projekt mogący zmobilizować do 2 mld euro inwestycji. Azerbejdżan określono również „kluczowym partnerem” w zakresie dostaw gazu ziemnego, zapowiadając rozbudowę południowego korytarza gazowego.
Jak zaznaczał Kacper Ochman, analityk Kaukazu Południowego i Azji Centralnej w komentarzu dla Polon.pl: “Ilość surowca eksportowanego przez Azerbejdżan na teren Unii jest istotna dla Węgier, Rumunii, Albanii, Grecji oraz Włoch (…) Wydaje mi się, że zapasy gazu w Azerbejdżanie powinny starczyć na kolejne 25-40 lat”.
19 stycznia bieżącego roku Ukraina, Mołdawia i Słowacja przyłączyły się do inicjatywy Pionowego Korytarza Gazowego, organizowanej przez Grecję, Bułgarię, Rumunię i Węgry. Jak zaznaczono, korytarz połączy gazociąg transbałkański i umożliwi transport gazu ziemnego z Grecji do Mołdawii oraz do podziemnych magazynów na Ukrainie. Zgodnie z szacunkami umożliwi to dostarczenie ponad 7 mld metrów sześciennych gazu z Rumunii do Europy Środkowej.
Oczekuje się, że Bułgaria stanie się kluczowym szlakiem dla bezpieczeństwa energetycznego regionu, pozwalającym na przesył rosyjskiego i azerskiego gazu rurociągowego, a także LNG z Grecji i Turcji, do krajów sąsiadujących na zachodzie i północy.
Jak podkreślił Alijew, stosunki z Sofia zostały podniesione do poziomu partnerstwa strategicznego, co “otworzyło nową kartę w stosunkach dwustronnych “. “W naszych stosunkach handlowych i gospodarczych istnieje niewykorzystany potencjał, który, mam nadzieję, wkrótce zostanie wykorzystany” – dodał Żeljazkow.
Źródło: parliament.bg, euractiv.com