Bałtowie opuszczają sowiecką spuściznę w energetyce. Podano konkretną datę

Rozwód Bałtów z Rosją i Białorusią

O sprawie poinformował litewski operator sieci elektroenergetycznych Litgrid. „Litgrid” poinformował we wtorek o zawiadomieniu wysłanym przez litewskiego operatora „Litgrid”, łotewskiego AST i estońskiego „Elering” do operatorów z Rosji i Białorusi. Testy synchronizacji państw bałtyckich z systemem europejskim w ramach ENTSO-E ma rozpocząć się 9 lutego 2025 roku.

„Dzisiejsze oświadczenie oznacza koniec kluczowej fazy programu synchronizacji. Odtąd jest całkowicie jasne, kiedy dokładnie zerwiemy ostatnie powiązania energetyczne z Rosją. Od ponad dwóch lat nie importujemy rosyjskiej energii elektrycznej, a za pół roku nie tylko odłączymy się od rosyjskiej i białoruskiej sieci elektroenergetycznej, ale także zdemontujemy ostatnie pozostałe linie energetyczne” – powiedział w oświadczeniu dyrektor generalny Litgrid Rokas Masiulis.

W sierpniu ubiegłego roku premierzy Litwy, Łotwy i Estonii podpisali deklarację, w której zobowiązali się do synchronizacji sieci elektroenergetycznych krajów bałtyckich z Europą Zachodnią do lutego 2025 roku. W grudniu potwierdziła to deklaracja Komisji Europejskiej (KE) oraz ministrów odpowiedzialnych za energię krajów bałtyckich i Polski.

BRELL to system pierścieniowy łączący systemy elektroenergetyczne Białorusi, Rosji, Estonii, Litwy i Łotwy – stąd akronim. System ten powstał jeszcze w czasach, kiedy wszystkie te państwa stanowiły ZSRS. Wyjście z systemu synchronicznego BRELL i połączenie z ENTSO-E to nie tylko porzucenie sowieckiej spuścizny państw bałtyckich w elektroenergetyce, ale także gwarancja bezpieczeństwa elektroenergetycznego tych państw i możliwość udzielania pomocy od innych.

15 lipca operator litewski Litgrid oraz polskie PSE podpisały porozumienie w sprawie realizacji Harmony Link – drugiego połączenia elektroenergetycznego między tymi krajami – w wariancie linii lądowej.

Porozumienie określa zasady współpracy pomiędzy PSE i Litgrid przy realizacji Harmony Link. Projekt zakłada budowę nowej, dwutorowej linii prądu zmiennego o napięciu 220 kV pomiędzy stacjami Ełk Bis w Polsce i nową stacją Gižai na Litwie. Na potrzeby połączenia PSE wybudują również dwie nowe stacje, Norki i Wigry. Zmodernizowana zostanie również istniejąca linia 220 kV Ostrołęka – Ełk Bis.

W kwietniu 2023 PSE i Litgrid anulowały przetargi na budowę Harmony Link w wariancie podmorskiego połączenia HVDC. Wynikało to ze znacznego wzrostu kosztów zakupu kabla i stacji przekształtnikowych. Operatorzy systemów przesyłowych Polski i Litwy kontynuowali projekt, poszukując rozwiązań pozwalających na obniżenie kosztów inwestycji oraz jej realizację w najkrótszym możliwym czasie. Jedną z analizowanych opcji była budowa linii lądowej.

Źródło: Litgrid/PSE