Jaka może być rola Polski w odbudowie Ukrainy?

Wojna rujnuje gospodarkę

Według stanu projektu „Rosja zapłaci” na marzec 2023 roku, łączna kwota bezpośrednich udokumentowanych szkód w nieruchomościach mieszkalnych i niemieszkalnych oraz innej infrastrukturze wyniosła ponad 143,8 miliardów dolarów. Jednak wojna wciąż trwa i każdego dnia docierają do nas informacje o nowych zniszczeniach spowodowanych przez rosyjskie rakiety, drony, bomby i artylerię. Według rządu Ukrainy. w ciągu najbliższych 10 lat kraj będzie potrzebował ponad 750 miliardów dolarów na odbudowę zniszczonych miast i infrastruktury, realizację planów naprawy gospodarczej oraz zmotywowanie ludzi do powrotu do kraju. Wśród możliwych sposobów finansowania odbudowy Ukrainy są dotacje bezpośrednie, niskooprocentowane pożyczki oraz kredyty komercyjne. Najlepszym źródłem finansowania mogłyby stać przede wszystkim zamrożone aktywa rządu rosyjskiego. Nie ma jednak politycznego konsensusu co do tego, w jaki sposób można je legalnie wykorzystać.

W celu usprawnienia i zwiększenia przejrzystości procesu odbudowy oraz jego finansowania powstała platforma DREAM. Jej głównym zadaniem jest zebranie listy projektów odbudowy oraz zaprezentowanie ich partnerom międzynarodowym w celu pozyskania środków finansowych i zarządzania procesami z tym związanymi. Została ona przedstawiona przez rząd ukraiński na konferencji w Londynie poświęconej odbudowie kraju, która odbyła się pod koniec czerwca 2023 r. Platforma pozwala również na monitorowanie każdego projektu w czasie rzeczywistym, w tym sprawdzenie, w jaki sposób środki zostały wykorzystane oraz na jakim etapie realizacji są poszczególne projekty.

Polskie perspektywa

Jeżeli chodzi o rolę Polski w odbudowie Ukrainy, obecnie trwają aktywne przygotowania do zaangażowania polskiego biznesu w ten proces. W ramach Polskiej Agencji Inwestycji Handlu (PAIH) powstał rejestr firm zainteresowanych wznowieniem eksportu do Ukrainy oraz udziałem w jej przyszłej odbudowie. Aktualnie rejestr zawierane dane dotyczące ponad 2500 polskich przedsiębiorstw i organizacji. Według PAIH, wśród najbardziej obiecujących kierunków współpracy polscy przedsiębiorcy wymieniają branżę budowlaną i transportową.

Liczne korzyści wynikające z zaangażowania polskiego biznesu w odbudowę Ukrainy to przede wszystkim:

– Możliwości rozwoju na nowym rynku. Polskie firmy będą miały szansę na ekspansję usług i produktów na ukraińskim rynku, który ma duży potencjał wzrostu. Populacja Ukrainy do czasu wybuchu wojny stanowiła 45 milionów ludzi mieszkających na powierzchni 603 km², dwa razy większej niż obszar Polski i Niemiec razem wziętych.

– Partnerstwo strategiczne. Polskie firmy będą mogły nawiązać strategiczne partnerstwa z ukraińskimi przedsiębiorstwami, co przyniesie korzyści obu stronom. Wspólne projekty i inwestycje mogą umocnić pozycję polskiego biznesu w regionie oraz przyczynić się do wzrostu obrotów i zysków.

– Zwiększenie konkurencyjności. Przez zaangażowanie w odbudowę Ukrainy, polskie firmy zyskają cenne doświadczenie i wiedzę w zakresie odbudowy i modernizacji infrastruktury. To pozwoli im podnosić swoje kompetencje oraz stawać się bardziej konkurencyjnymi zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym.

– Pozytywny wpływ na wizerunek polskiego biznesu. Aktywny udział w odbudowie Ukrainy przyczyni się do wzrostu reputacji polskich firm zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w samym kraju. Będą postrzegane jako zaangażowane społecznie i odpowiedzialne podmioty, co może przyciągnąć nowych klientów i partnerów biznesowych.

– Dostęp do talentów i zasobów. Zaangażowanie w odbudowę Ukrainy umożliwi polskim firmom dostęp do ukraińskich specjalistów i zasobów. To otworzy nowe możliwości pozyskiwania wykwalifikowanej siły roboczej oraz korzystania z lokalnych zasobów surowcowych czy infrastruktury.

Poza korzyściami dla polskiego biznesu wynikającymi z pomocy w odbudowie Ukrainy, Polska już czerpie korzyści ze wzrostu handlu zagranicznego i bezpośrednich inwestycji zagranicznych, wywołanych przez wojnę. Jak twierdzi prof. Mykoła Megits z Uniwersytetu Webstera, z analizy danych Biura Analiz Ekonomicznych wynika, że w 2022 roku eksport towarów i usług z USA do Polski wyniósł 14,3 miliardów dolarów, czyli o 88 procent więcej niż w 2021 roku. Chodzi tutaj m.in. o wzrost inwestycji amerykańskich powiązanych z produkcją oraz naprawą broni na potrzeby Ukrainy. Ale istotne jest też to, że Polska stała się głównym hubem łączącym kraje europejskie oraz Stany Zjednoczone z Ukrainą, gdyż wszystkie sprzęty oraz technologie, zanim trafią do Ukrainy, trafiają najpierw do Polski. Ponadto wiele zagranicznych firm zainteresowanych odbudową Ukrainy stara się teraz o ulokowanie swojej działalności w Polsce, aby być bliżej granicy bez ponoszenia ryzyka związanego z rosyjskimi atakami rakietowymi czy przerwami w dostawach energii elektrycznej.

Podsumowując, strategiczne położenie Polski, jej ogromny potencjał inwestycyjny oraz doświadczenie w odbudowie to kluczowe czynniki czyniące z niej jednego z najważniejszych partnerów w odbudowie Ukrainy. Polski biznes natomiast będzie miał szansę wykorzystać zaangażowanie w odbudowę sąsiedniego kraju do wzrostu, rozwoju i zwiększenia swojej konkurencyjności na międzynarodowym rynku.