Czas na umiędzynarodowienie BLIKa?

BLIK to zbiór usług płatności wykonywanych za pomocą aplikacji mobilnej, utożsamianej często z sześciocyfrowym kodem służącym do autoryzacji. Od 2016 roku zapewnia coraz więcej możliwości płatniczych swoim użytkownikom, dzięki czemu z roku na rok liczba transakcji rośnie iloczynowo. Swoją historię zaczynał od płatności z użyciem generowanych kodów QR. Podobne usługi płatnicze są do dziś używane w innych państwach świata, natomiast dla Polaków, którzy są liderami płatności mobilnych to przeżytek, niczym używanie telefonu stacjonarnego. Dzięki Polskiemu Systemowi Płatności (PSP) co roku cieszymy się kolejnymi funkcjami wchodzącymi w usługi BLIK.

W 2017 roku została przedstawiona nowa funkcja dokonywania płatności internetowych za pomocą aplikacji mobilnej, która generuje kod weryfikacyjny. W kolejnym roku BLIK umożliwił płacenie w terminalach płatniczych za pomocą telefonu, a w następnym wprowadzono znane Polakom sześciocyfrowe kody BLIK zabezpieczone hasłem PIN. Z końcem zeszłej dekady udostępniono przelewy na numer telefonu w czasie rzeczywistym w prawie wszystkich polskich bankach. Od 2020 roku wykorzystując technologię NFC i przypisując karty płatnicze do urządzeń mobilnych, klienci zaczęli dokonywać zbliżeniowych płatności BLIK w tradycyjnych terminalach płatniczych. Następnie dokonywanie transakcji stało się prostsze, gdyż w zaufanych miejscach można było pominąć weryfikację PIN z aplikacji. W każdym kolejnym roku przybywa platform, które stając się partnerami systemu, zgadzają się na dokonywanie transakcji za pomocą polskiego rozwiązania, najczęściej wybieranego nad Wisłą wśród wszystkich możliwości płatności e-Commerce. 

Wybór formy płatności – BLIK 

W obecnym momencie PSP oferuje nam korzystanie z BLIKA przy płatnościach e-Commerce, P2P, POS, ATM. Polacy najczęściej korzystają z usług PSP przy robieniu zakupów internetowych, które odpowiadają za ponad połowę wykonywanych transakcji przez użytkowników. Mobilna metoda płatności internetowej podbiła ich serca z powodu szybkości i wygody. Podczas dokonywania płatności użytkownik musi podać 6-cyfrowy kod na zintegrowanej z BLIKIEM platformie zakupowej, który jest potrzebny do autoryzacji transakcji. System weryfikuje poprawność i dostępność środków na koncie użytkownika oraz zapewnia bezpieczeństwo wykonywania procesu. Obecnie drugą najczęściej wykorzystywaną usługą są płatności na telefon, zaliczane do transakcji P2P. Standardowe przelewy P2P korzystają z wirtualnych portfelów, które pełnią rolę konta pośredniczącego w transferze środków. Przykładem portalu, który oferuje taką formę płatności jest PayPal, który działa na podstawie adresów e-mail.

Wyjątkowość usług PSP odznacza się systemem wykorzystującym numer telefonu przypisany do konta użytkownika zamiast adresu e-mail. Dzięki wysokiej integracji tej formy płatności są one dokonywane w czasie rzeczywistym, co oznacza, że środki od razu pojawiają się na koncie odbiorcy w odróżnieniu od standardowych przelewów. Płatności POS to transakcje dokonywane w punktach handlowych za pomocą terminalów płatniczych. Zaliczają się do nich zarówno płatności za pomocą wpisania kodu BLIK, jak również płatności zbliżeniowe wykorzystujące aplikację mobilną i technologię identyfikacji radiowej NFC, która wykorzystuje indukcje pola magnetycznego i umożliwia komunikację krótkiego zasięgu między nadajnikami/odbiornikami (w tym przypadku smartfon i terminal). Ostatnią funkcją, która zyskuje na popularności jest wykorzystywanie BLIKA do wpłacania i wypłacania środków z bankomatów – ATM (ang. automatic teller machine). Użytkownicy mogą zarządzać swoimi środkami w bankomatach bez użycia karty kredytowej, wystarczy im jedynie aplikacja mobilna. Umożliwienie tych wszystkich form płatności na licznych platformach oraz ich wysoki standard reprezentowany przez partnerów PSP przyczynił się do wzrastającej liczby użytkowników oraz liczby wykonywanych transakcji. Po I kwartale PSP pochwaliło się 13,5 miliona aktywnych użytkowników i wykonaniem 374 milionów transakcji w 3 pierwszych miesiącach 2023 roku. 

Alternatywne formy płatności w Europie: 

Usługa BLIK należy do europejskiego stowarzyszenia mobilnych systemów płatniczych EMPSA (ang. European Mobile Payment Systems Association). Polacy odpowiadają za około 15 procent wszystkich zrzeszonych użytkowników z 16 mobilnych systemów płatniczych działających na 17 krajowych rynkach. Celem stowarzyszenia jest umożliwienie bezproblemowych płatności mobilnych w całej Europie poprzez dostarczanie rozwiązań roamingowych między uczestniczącymi systemami płatności.

Niestety obecnie użytkownicy nie są w stanie płacić BLIKIEM za granicą lub dokonywać płatności między użytkownikami innych aplikacji zza granicy. Wśród europejskiej konkurencji mobilnych systemów płatności można wymienić Trustly, Klarna, Sofort, które aktywnie działają na rynku międzynarodowym oraz Bizum, IDeal, Swish, czy Vipps, które skupiły się do tej pory, podobnie jak BLIK, na rynku pochodzenia. IDeal, Swish oraz Vipps to przykład wysokiego poziomu penetracji krajowego rynku na poziomie ponad 70 procent, gdy tymczasem BLIK osiągnął obecnie dopiero poziom około 35%. Pomimo tego jest wybierany przez Polaków częściej niż globalne usługi PayPal, Apple Pay i Google Pay, które jednocześnie są partnerami polskiego systemu płatności. Mimo wielu innowacyjnych funkcji, których mogą pozazdrościć inne systemy płatnicze, do osiągnięcia najwyższego poziomu usług rodzimemu BLIKOWI brakuje możliwości dokonywania płatności międzynarodowych. 

Płatności BLIK poza Polską

Następnym i prawdopodobnie największym stojącym wyzwaniem dla rozwoju BLIKA jest jego umiędzynarodowienie. Jedyną możliwością płacenia poza granicami naszego państwa jest płatność zbliżeniowa w terminalach płatniczych Mastercard, pozostałe formy usługi są dostępne tylko na terenie Polski. Natomiast BLIK rozpoczął swoją ekspansję na rynek słowacki oraz rumuński. W Słowacji BLIK rok temu podpisał umowę zakupu 100% udziałów firmy VIAMO, która obsługiwała tamtejszych mobilnych użytkowników. W maju 2023 roku otrzymał zgodę Narodowego Banku Słowacji na to przejęcie i jednocześnie rozpoczęcie działalności w tym kraju. Oznacza to, że rynek naszych południowych sąsiadów został całkowicie otwarty dla ekspansji polskiego systemu. Chociaż oficjalna strona BLIKA nie obsługuje jeszcze klientów w języku słowackim, to istnieje możliwość zmiany języka na rumuński. Wiąże się to z powołaniem nowej spółki BLIK Romania S.A, która będzie odpowiedzialna za upowszechnienie swoich usług od Siedmiogrodu aż po Morze Czarne.  

Możliwy podbój Europy 

Ewidentnie planem PSP jest rozwój marki w regionie CEE – w Europie Środkowej i Wschodniej. Kolejne możliwe kierunki, które byłyby korzystne dla polskiej innowacji to np. Bułgaria, Węgry, kraje bałtyckie oraz powojenna Ukraina, która może być otwarta na europejskie innowacje po zacieśnieniu relacji z gospodarką Unii Europejskiej. Bułgarzy korzystają z międzynarodowej bramki płatniczej ePay, która zostawiła duże pole manewru dla przeznczonej dla tego kraju usługi, którą mógłby zostać BLIK. Zapewne Polscy turyści byliby zachwyceni możliwością płacenia BLIKIEM podczas wypoczynku w Złotych Piaskach. Innym ciekawym rynkiem, w który można byłoby zainwestować to Węgry, które posiadają własny system o nazwie Barion. Podobnie jak VIAMO nie osiągnął on wysokiego poziomu penetracji rynku, zrzeszając niecałe pół miliona użytkowników w prawie 10 milionowym społeczeństwie. Pozytywnym czynnikiem rozwoju mobilnej usługi płatniczej powinien być fakt, że Węgrzy podobnie jak Polacy plasują się wysoko w rankingach dokonywania transakcji zbliżeniowych, osiągając poziom ponad 80% udziału w transakcjach POS. W Polsce w ostatnim kwartale 2022 roku udział płatności zbliżeniowych wśród transakcji POS wynosił 99,5%, co jest rekordowym wynikiem w całej Europie.